Geleceğin Bilişim Sektöründe Çok Fazla İhtiyaç Duyulacak 6 Yeni Bilişsel Uzmanlık Dalı:
Bilişim sektöründeki bu yeni uzmanlık alanları, gerek kamu kurumlarının bilişim departmanlarının gerek kurumsal özel bilişim firmalarının, bu alanlarda kendilerini geliştirmiş uzmanlara en yüksek maaşları gözlerini kırpmadan verecekleri ve yakın gelecekte şiddetle ihtiyaç duyulacak, olmazsa olmaz bir öneme sahip, yeni nesil bilişim profesyonellerinin yükselişe geçecekleri, büyük potansiyel vaadeden yepyeni kariyerlerdir.
CompTIA (Hesaplama Teknoloji Endüstrisi Birliği = Computing Techonology Industry Association) , kar amacı gütmeyen ticari bir organizasyondur. Kurumu, 2015′ te Bilişim Sistemleri ve Teknolojileri piyasasında, gelecekte büyük öneme sahip olacak, henüz olgunlaşmamış bilişim uzmanlığı kariyerleri hakkında detaylı bir araştırma yaptı. Bu araştırmanın sonucunda yakın geleceğin bilişim dünyasında firmalar tarafından şiddetle ihtiyaç duyulacak, yoğun bir şekilde aranacak yeni nesil bilişim profesyonellerinden beklenilecek uzmanlık türlerinin bir listesini hazırlandı.
Bilişim sistemleri ve teknolojileri sektöründeki uzmanların, analizcilerin, girişimcilerin ve yöneticilerin dikkatle okuması gereken bu yazımızda, yakın gelecekteki bilişim dünyasında yoğun bir şekilde aranacak yeni uzmanlık dallarını açıklıyoruz.
1) Bilişim Sistemleri Mühendisliği / Makine-Öğrenimi Uzmanlığı
Makine Öğrenmesi (Machine Learning), matematiksel ve istatistiksel yöntemler kullanarak sistemde varolan veri kümelerinden çıkarımlar yapan, bu çıkarımlarla bilinmeyene dair tahminlerde bulunan yöntem paradigmasıdır. Makine öğrenmesine güncel hayatımızdan bazı örnekler: yüz tanıma, belge sınıflandırma, spam tespiti gibi örnekler verebiliriz.
Bir benzetme yapacak olursak öğrenci konu çalışıp ders kitabındaki örnek çözümlü soruları öğrenir ve çözer. Ardından kitapta bulunmayan ama aynı bilgiye dayanan farklı bir test önüne konulur. Öğrenci cevapları bilmeden testi çözer. Sonra değerlendirmeye alınır, ne kadar başarılı olduğu görülür. Eğer ezberci bir öğrenciyse benzeri kitapta olmayan soruları muhtemelen yanlış yanıtlayacaktır. Eğer işin temelini anlayan bir öğrenciyse farklı tarzda soru gelse bile doğru çözebilecektir. Öğrenci test sonucunu ve nerelerde hata yaptığını inceler. “Hmm şu soruda şöyle bir genelleme yapmışım ama aslında iş bu kadar basit değilmiş”, “Hmm şu etkeni hesaba katmayı düşünemedim” gibi dersler çıkarır kendisine. Ardından derslerini almış bir gözle kitabını tekrar çalışır ve tekrar testi çözer. Yeterince iyi sonuç alana kadar hatalarını keşfedip konunun püf noktalarını öğrenmeye çalışır. Makine öğrenmesi de bunun çok benzeridir. Süreç aynıdır.
Makine-öğrenimine dayalı bilişim konuları; büyük veri analizi, veri modelleme metodolojileri ve bunlara benzer bilişsel kökenlere dayanan teknolojiler gelecekte şu an olduklarından daha büyük bir öneme sahip olacaklar. Bu alandaki en büyük yatırımları ve ar-ge faaliyetleri şu an büyük oranda IBM firması yapmaktadır. IBM in yüksek öğrenim çözümleri sunan birimleri şu an dünya çapındaki birçok üniversitenin bilişsel olarak geliştirilmiş ders içeriklerine kavuşması konularında birçok yüksek öğretim kurumunun yeni sistemlere geçişlerini kolaylaştıracak ve öğrenme süreçlerinin etkinliklerini arttıracak birçok yeni uygulamayı halihazırda belirli yüksek-öğretim kurumlarına sunmaktadır.
2) BlockChain Mühendisliği
Henüz Türkçe bir karşılığı olmayan BlockChain teriminin tanımını yapacak olursak. Blockchain kişiden-kişiye doğrudan ödeme sistemi olan bitcoin fenomeninin kritik bir parçasını oluşturmaktadır. Bitcoin sistemi üzerinde gerçekleşen tüm alım-satım işlemleri blockchain sistemi üzerinde kayıt altına alınmaktadır. Bu sayede alım-satım işlemlerinin hesap verilebilir bir altyapıda kayıt altına alınması, işlem güvenliğinin sağlanması ve çeşitli güvenlik algoritmalarının geliştirilmesi ve bitcoin dijital para biriminin daha stabil ve güvenilir bir yapıya kavuşturulması amaçlanmaktadır. Blockchain mühendislerinden, genel olarak finansal dünyadaki temel bilgilere hakim aynı zamanda kriptoloji, veritabanları ve dağınık sistem mimarileri hakkında geniş bilgiye sahip olmaları beklenmektedir.
Bitcoin sistemi, dünya üzerinde gelecekte daha da yaygın şekilde kullanılmaya başlanacak küresel bir elektronik para birimi olarak yavaş yavaş birçok ödeme sisteminde kullanılmaya başlamaktadır. İleride amerikan doları ve avrupa birliği euro ‘su gibi para birimleri için ciddi bir tehdit oluşturacağı düşünülmektedir. Ancak arkasında herhangi bir merkez bankasının desteğinin olmayışı bitcoin elektronik para birimine duyulan güveni sarsmaktadır. Buna rağmen, serbest piyasa ekonomosindeki çalkantılardan dolar ve euro kadar etkilenmiyor oluşu ve siyasi gelişmelerle manipüle edilemeyen bir doğaya sahip olmasından ötürü, dolar ve euro gibi küresel para birimlerine karşı uzun vadede daha mantıklı bir yatırım aracı olarak görülmeye başlanmıştır.
3) GPU Denetim ve Güdümleme Mühendisliği
Grafiksel işlemci birimlerinin(GPU), performanslarının ve verimliliklerinin sunucu bazında arttırılması için ortaya çıkan yeni bir uzmanlık alanı olan GPU(Grafiksel işlemci birimi) denetleme ve güdümleme mühendisliği, sunuculardaki grafiksel işlemci birimlerinin, grafiksel verilerin işlenmesi, yönetilmesi, depolanması ve bilgisayar ağları aracılığıyla aktarım hızlarının geliştirilmesi için; gerek kapladıkları alan, gerek kaliteli sıkıştırma algoritmaları konusunda uzmanlaşmış ve firmanın veritabanındaki grafiksel verilerin işlenmesinde GPU birimlerinin verimliliğini en üst düzeye çıkarmasını bilen ve bu sayede grafiksel tabanlı olmayan verilerin işlenmesi konusunda CPU verimliliğini en üst düzeye getirebilen uzmanlara yakın gelecekte ciddi bir ihtiyaç doğacak. GPU denetleme ve güdümleme mühendislerine şu an ve gelecekte ciddi biçimde ihtiyaç duyacak firmalara örnek olarak grafiksel verilerin kullanımlarının yoğun olduğu Facebook, Youtube, Baidu, Twitter, Instagram vb. bilindik bilişim firmalarını rahatlıkla sayabiliriz.
4) Sanal Gerçeklik Mühendisliği
Sanal gerçeklik artık yalnızca oyun yapımcılarının tekelinde olan birşey değil. Bu demek oluyor ki bundan sonra sanal gerçeklik konusunda uzmanlaşacak kişiler, The New York Times gazetesi gibi, okuyucularına sanal gerçeklik teknolojisi uygulamalarını esas alan sistemler aracılığıyla ulaşabilen (bkz. Google Cardboard) yeni nesil basın-yayın firmalarından ciddi iş teklifleri alabilirler.
Eğer sanal gerçeklik konusunda teknik bilgi birikimine sahipseniz, piyasaya yön veren büyük firmalarda çalışamayacağınıza dair önyargınızı kırmanızda fayda var. Mesela, Samsung firması şu an piyasaya hali hazırda, Sanal gerçeklik teknolojisini destekleyen iki yeni akıllı telefon ve bunların ek bir donanımı olarak bu iki akıllı telefonun desteklediği sanal gerçeklik gözlüğünü kullanıcıların beğenisini sundu. Yakın gelecekte yeni akıllı telefonlarda tarafından daha çok desteklenmeye başlanacağı ve bu sayede kullanım oranlarının artacağı öngörülen sanal gerçeklik donanımları ve yazılımları üzerinde kendilerini geliştirmiş bilgisayar mühendislerinin sıklıkla aranılan uzmanlar olacağı düşüncesi şu an büyük yatırım grupları tarafından öngörülmeye başlandı bile. Goldman Sachs yatırım uzmanlığı firması sanal gerçeklik piyasasının önümüzdeki 10 sene içerisinde dünya çapında 110 milyar dolarlık bir piyasa büyüklüğüne ulaşacağını tahmin etmektedir.
5) Nesnelerin İnterneti Mühendisliği
1 milyar? 2 milyar? Dünya üzerindeki kaç milyar cihazın her saniye için internet ‘e bağlı olduğunu tahmin etmek herkes için çok güç! Bu sayılar hakkında tahminde bulunan firmalardaki birbirini tutmayan sayısal verileri es geçecek olursak, her bilişimcinin kabullenmesi gereken gerçek “Nesnelerin interneti” ve bilgisayar ağları bilgisi artık kaçımayacağımız ve tanımak zorunda olduğumuz bir gerçek.
Amerika ‘daki Verizon firması şu an için yabancı iş ilanı sitelerine bakarsanız, halihazırda “IoT solutions architect” ( Nesnelerin interneti çözüm mimarı ) aradığına dair iş ilanlarını iş çevrelerinene duyurdu bile. Nesnelerin interneti uzmanlarında aranılan temel nitelikleri tek bir maddeye sıkıştıracak olursak, “Nesnelerin interneti konusunda, karmaşık sorunları çözüme kavuşturabilecek yetkinliğe sahip gerek yazılım gerek donanım konusunda kendini geliştirmiş bilgisayar uzmanları” şeklinde bir tanımlama yapmamız doğru olur. Amerika ‘daki Verizon firması bu alanda ciddi bir yatırım yaparak piyasadaki kar oranını artırmanın peşinde. Benzer şekilde ülkemizdede Turkcell bu yeni teknoloji alanındaki yakın gelecekte doğacak olan ciddi talebi şimdiden öngörmüş ve bu alanda çeşitli çalışmalara başlamıştır bile. Aşağıdaki linke tıklayarak konu ile ilgili Turkcell yöneticilerinin görüşlerini ve hangi niteliklerde elemanlar aradıklarını daha yakından inceleyebilirsiniz.
6) Bilgisayar Güvenliği Olay Araştırmacısı
Şuna hiç süphe yok ki, gelişen teknolojinin sunmuş olduğu fırsatların yanında yeni ve daha gelişmiş, daha tehlikeli siber saldırıları ve tehlikeleri de beraberinde getiriyor. Siber saldırıların gittikçe karmaşıklaşan yapısı ve çözümleri zorlaşan yapıları, gerek bireysel, gerek kurumsal gerekse toplumsal bazda bu tür saldırıları etkisiz hale getirecek yeni nesil siber güvenlik uzmanlarına duyulan ihtiyacı da beraberinde getiriyor.
Bu tür saldırıları ve saldırı çeşitlerini sezebilecek, saldırıyı gerçekleştiren saldırganın düşünce yapısını çözebilecek ve saldırıları başarısız kılacak yeni nesil siber güvenlik uzmanları yakın gelecekte yoğun bir şekilde aranan uzmanlar haline gelecekler.
