MEZENTER (ZARI) ORGANI:
Bağırsakların karnın arka tarafına tutunmasını sağlayan, bağırsakların karnın içinde bir arada durmasını ve birbirine dolaşmasını engelleyen yelpaze şeklinde kalın zardan oluşan bir organdır.
Mezenter organının (zarının) içinde kan damarları, sinirler ve lenf bezleri bulunur.
Mezenter organına 3 atar damar (arter) giriş yapar:
Çölyak arter, üst mezenterik arter ve alt mezenterik arter. Bu üç damar AORT denen en büyük atardamarın dallarıdır.
Mezenter organında bulunan kan damarlarını, karnın içindeki bağırsakları saracak şekilde tek tek bağlayarak, bağırsakların kanlanmasını, yaşamını sağlarlar.
Mezenter organına giriş yapan sinirleri, karnın içindeki bağırsakları saracak şekilde tek tek bağlayarak, bağırsaklarda oluşan her türlü işlevi ve beyin tarafından verilen işlevleri bağırsaklara iletmeyi sağlar.
Bu sinirler, vagus nerve sinir ağının bağırsak, sinir dallarını oluşturur. Bu sinirler hem efferent hem afferent işlev görürler.
Mezenter organının bir diğer görevi de kan damarlarına paralel giden akkan damarları, mezenter organına girer ve kan damarlarına paralel olarak karın içi bağırsaklara bağlanarak, bağırsaklarda oluşan zararlı bakteri, virüs, mantar ve mikropları, bağırsak içinde yok etme görevini üstlenir.
Diğer taraftan, bağırsaklardaki aşırı suyun absorbe edilerek, dışkının aşırı sulanmasını, (ishali) önler. Su dengesini sağlama görevi üstlenir.
MEZENTER (ZARI) ORGANI RAHATSIZLIKLARI:
1) AKUT (İvegen) MEZENTERİ İSKEMSİ
Bağırsakları besleyen atar ve toplar damarların (arter ve venler) kan pıhtısı ile tıkanmasıdır. Akut iskemi rahatsızlığına kalp kapakçık rahatsızlığı neden olabileceği gibi, kan basıncı düşük olması da neden olabilmektedir. Akut iskemi de bağırsaklar kanla yeterince beslenmediğinden kaynaklanmaktadır.
AKUT MEZENTER İSKEMİSİNİN İLK BELİRTİLERİ:
– Göbek çevresinde ve karnın diğer yerlerinde aniden şiddetli karın ağrısı,
– Bulantı ve kusma hissi oluşur,
– Ateşlenme ve ishal görülebilir,
– Dışkıda kan görülebilir.
2) KRONİK MEZENTERİ (Süregen) İSKEMİSİ
Mezenter, damarlarda iltihaplanma (vaskülitler) veya bağırsak damarlarında doğuştan anormalliklere sebep olabilir. Şeker hastalarında, hipertansiyon ve kolestrol yüksekliğine neden olabilir.
KRONİK MEZENTER İSKEMİSİNİN İLK BELİRTİLERİ:
– Yemek yedikten hemen sonra başlayan ve 1-2 saat süren hafif, orta ve şiddetli olarak görülebilen ve genelde göbek çevresinde hissedilen bir karın ağrısı ile belirti verir. Hasta bir müddet sonra ağrıya maruz kalmamak için yemek yememe eğilimine girebilir.
– Bazı hastalarda karın ağrısı ile birlikte veya karın ağrısı olmaksızın ishal ve aşırı halsizlik görülebilir. Kilo kaybı, kansızlık, kanda protein düşüklüğü görülebilir. Bacaklarda şişme, kramplar ve ağrılar görülebilir.
– Elli yaş üzeri kadınlarda, östrojen takviyesi, doğum kontrol hapı kullanımı, aşırı depresyon yaşayanlarda da görülebilen bir rahatsızlıktır.
– Bazı hastalarda karnın sol alt kısmından aniden ve bıçak saplanmışcasına bir ağrı ile belirti verebilir. Böyle belirtilere; istemik kolit divertikülit ve ülseratik kolit gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları neden olabilir.
– Bazı hastalarda fiziksel bir belirti vermeyen ancak kansızlığa, halsizliğe neden olan sindirim organları rahatsızlandığında kılcal damar genişlemesi veya varis oluşumlarına rastlanmaktadır.
3) ÇÖLYAK HASTALIĞI
Çölyak (Gluten) hastalığı mezenter organını en çok etkileyen hastalıktır.