Kahve Yetiştiren Fiji Karıncası: Phildris Nagasau
Fiji Adalarında tropikal iklimde yaşayan “Phildris Nagasau” isimli bir karınca türünün tohum ekip bitki yetiştirdiği keşfedildi. Bu karıncalar tohum ekip, zamanla filizlenmeye başlayan fidanı gübreleyerek büyümesini sağlıyorlar. Daha sonra da bitkinin usaresiyle besleniyorlar. Yani ektikleri bitkilerin özüyle hem besleniyorlar, hem de ağaç tepelerindeki yumru meyveleri yuva olarak kullanıyorlar.
Kahve yetiştiren karıncalar
Yuvayı tamamlayabilmek için vardiyayla çalışan bu karıncalar, fidanları dışkı ve idrarıyla besliyorlar. Karıncalar yerleşecekleri yuvaya uygun ağaç kabukları seçiyorlar, ancak tohumları her ağaç kabuğuna ekmiyorlar. Kahve tohumları güneş ışığı alabilmesi için, karıncalar tarafından balta girmemiş ormanlarda yetişen belli ağaç türlerinin tepesine kadar taşınıyor. Kahve bitkisi de saplarında boşluklar bırakarak, karıncaların larvalarını büyütüp, kraliçelerini barındıracak bir mekana kavuşmalarını sağlıyor.
Kahve yetiştirip üreten Fiji karıncası
Araştırmacılar, tropikal karıncaların ağaç kabuğuna altı çeşit kahve bitkisi ektiğini ve hem karınca cinsinin, hem de seçilen kahve bitkilerinin üç milyon yıl önce türediğini ortaya çıkarmışlardır. Bu davranış ve alışkanlıkların yalnızca arılarda ve karıncalarda belirten araştırmacılar, devamlılığı için işbirliğine muhtaç olunduğunu ve bitkilerin karıncalar sayesinde doğaya yayılabildiğini söylüyor.
Phildris Nagasau
Karıncaların başka hayvan ve bitki türleriyle simbiyoz halinde yaşayabildikleri yeni bir keşif değil. İncelemeler karınca türlerinden bazılarının kendisini doğal düşmanlardan koruyan bitkilerle ortak yaşamayı tercih ettiğini göstermişti. Örneğin Güney Amerika’da yaşayan bir cins karınca yuvasında zehirli mantar besliyor ya da kelebek larvası, bekçiliğini yapan karıncaları doyurmak için nektar veriyor. Avrupa’da yaygın olan yaprak biti karıncalar tarafından korunuyor, böceklere karşı savunuluyor ve sağılıyor. Fiji karıncasını diğerlerinden ayıran özelliği ise, tohum ekip bitki yetiştirmesi.
Kahve üreten karıncalar
Münih’teki Ludwigs-Maximilians Üniversitesi Botanik bölümünden Profesör Susanne Renner doktora tezini ağaç tepelerine çıkıp saatlerce oturup deneyler yaparak bitirmiştir. Karıncaların özelliklerinin doğuştan olduğunu, yoksa karıncanın hangi tohumu ekeceğine karar veremeyeceğini söylüyor. Chommicki karıncalara başka tohumlar vermiş ama karıncalar aralarından sadece ileride yuva olarak kullanabilecekleri bitkilerin tohumlarını seçmişler.
Professör Renner, kahve bitkisi ile Fiji karıncası arasındaki özgül etkileşimin tesadüfen keşfedildiğini söylüyor.
